Je dagelijkse koffiemomentje voortaan met een unieke mok die je zelf gemaakt hebt? Je versgeplukte boeket schikken in een originele vaas van jouw hand? Vrolijke bloempotten op je zonneterras die je precies de decoratie en kleur gaf die je voor ogen had? Bij een zomerse barbecue een frisse salade serveren in je eigen kom?
Mijn hart doet het sneller slaan. Alles wat met klei, keramiek en pottenbakken te maken heeft, maakt me oprecht gelukkig. Die passie geef ik met de Cursist graag door aan jou. Want pottenbakken is misschien ook jou op het lijf geschreven.
Eens proberen? Lees er dan onderstaand overzicht over pottenbakken op na. Of neem meteen een duik in het diepe en meld je aan voor een van onze online videocursussen.
Veel plezier met pottenbakken!
Pottenbakken: iets voor jou?
Je werkt graag met je handen
Met je handen in de klei zitten, de structuur ervan tussen je vingers voelen, het kneden, het optrekken op de draaischijf… Je voelt de creatieve ideeën van je hoofd doorheen je schouders recht naar je vingers stromen. Dat geeft jou een kick: zelf iets maken, je techniek verbeteren en je verbeelding de vrije loop laten.
Mediteren spreekt jou aan
Ik zeg wel vaker dat keramiek maken en pottenbakken een vorm van meditatie is. Wanneer je pottenbakt, is je volledige aandacht gericht op de klei, je bewegingen, je techniek, de vorm die je wil creëren… Kortom: je bent volledig in the zone. Welke voordelen dat heeft, lees je in het artikel ‘Keramiek, een vorm van meditatie‘.
Je houdt van rust en voldoening
Pottenbakken brengt rust. Het meditatieve en creatieve is een krachtige combinatie. Een combinatie die heel veel voeldoening geeft. Of je creatie nu volledig is geslaagd of eerder een misbaksel is. De klei is vergevingsgezind.
Je ziet falen als leren
Wie aan pottenbakken begint, moet er rekening mee houden dat hij of zij vast en zeker een pak misbaksels zal maken, of toch tenminste eerder funky vormen. Gelukkig maar, want vallen en opstaan is bij keramiek essentieel. Elk falen is een leermoment. Alle pottenbakkers weten wat te doen wanneer dit gebeurt: je ademt diep in en probeert het gewoon weer opnieuw. Het geeft je de kans te groeien en je creaties verder te ontwikkelen. En de mislukkingen? Die gaan gewoon de klei-recup in!
Hoe begin je aan pottenbakken?
Naast gretige handen en een pak goesting om te creëren, heb je ook enkele attributen en grondstoffen nodig om te starten met pottenbakken. Hieronder vind je een handig lijstje.
Klei
Alles begint met klei. Keramiek is dan ook niets anders dan gebakken klei. Voor die klei gebakken wordt, heb je ze gekneed en gemanipuleerd in een bepaalde vorm. Uiteraard kies je niet eender welke klei voor eender welke vorm en techniek. Wie de eerste keer een keramiekwinkel binnenstapt, wordt algauw overweldigd door het aanbod.
Klei kies je op basis van z’n specifieke eigenschappen: Plasticiteit, sterkte, waterabsorptie, textuur.
Aan de hand van deze kenmerken deel je klei op in drie categorieën: Aardewerk, steengoed, en porselein.
Als beginner kies je voor een plastische klei die water traag absorbeert. De keuze voor de sterkte en textuur is eerder afhankelijk van de grootte van je werk. Beginners starten best met steengoedklei. Dat is vrij sterk en werkbaar en houdt tegelijk zijn vorm gemakkelijk vast.
Het klei-etiket vertelt je alles wat je wil weten over een de klei in kwestie. In één oogopslag krijg je een goede indicatie of de kenmerken van de klei overeenkomen met het werk dat je wil maken. In het artikel ‘klei kiezen voor beginners‘ vind je nog veel meer informatie over de verschillende types klei die er in de keramiekwinkel te vinden zijn.
Attributen die je in huis hebt
Als je van plan bent om thuis te pottenbakken, verzamel je best de volgende gereedschappen:
- Emmer: Met een emmer water naast je zijde maak je de klei voldoende nat.
- Spons: Een spons helpt het overtollige water te verwijderen.
- Houten plank zonder coating: Wanneer je je klei kneedt, heb je een oppervlak nodig dat absorberend is. Een houten tafel of plank zonder coating is daarvoor het best geschikt.
- Schaar: Om je verse pak klei te openen, gebruik je een schaar.
- Oude bankkaart: Om je klei vorm te geven, komt een platte, dunne kaart goed van pas.
- Meetlat: Zo meet je je werkstuk perfect af, wat handig is als je een serie wil maken.
- Ijzeren spatel: Met een ijzeren spatel wip je jouw werkstuk gemakkelijk van de draaischijf.
- Keukenweegschaal: Weeg je klei af voor je begint, de juiste hoeveelheid is belangrijk.
- Plastic folie of plastic zakken: Om het uitdrogen af te remmen, wikkel je jouw werkstuk (gedeeltelijk) in plastic folie. Zo vertraag je het droogproces.
- Oude handdoek: Een handdoek is handig om je kleihanden aan aan af te vegen.
Attributen die je in de keramiekwinkel koopt
De onderstaande instrumenten heb je wellicht niet in huis maar vind je in de gespecialiseerde keramiekzaak. De dichtstbijzijnde winkel vind je op deze handige kaart.
- Snijdraad: Een snijdraad gebruik je om een stuk klei af te snijden van de pak of om je werkstuk van de draaischijf te halen.
- Snijnaald: Een snijnaald helpt je om te ontdekken hoe dun de bodem is, om de rand te corrigeren tijdens het draaien of om versieringen aan te brengen.
- Afdraai-ijzer of -houtje: Eens je aan het afdraaien bent en je de basis van je werkstuk probeert schoon te maken, is deze tool erg handig.
- Mirette(s): mirettes gebruik je bij tal van technieken. Zeker het afdraaien komen ze van pas.
- Ijzeren lomer: Deze gebruik je om mooie curves te maken.
- Krompasser: Met een krompasser kom je in enkele ogenblikken te weten of je kommen of borden even groot zijn.
- Glazuur: Als je beginner kies je het beste voor een kant-en-klaar glazuur. Glazuren is een techniek op zich waaraan De Cursist twee cursussen wijdt: op glazuuravontuur deel 1 en op glazuuravontuur deel 2.
- Glazuurborstel: Er zijn heel wat verschillende methodes om glazuur aan te brengen, maar met een glazuurborstel zit je als beginner goed.
Wil je meer weten over de benodigdheden die elke pottenbakker in zijn of haar atelier heeft liggen, lees je het artikel over ‘pottenbakkers benodigdheden‘.
Verder heb je ook dit nodig
Een draaischijf
Hoewel keramiek maken zonder draaischijf ook best kan – denk bijvoorbeeld aan boetseren – heb je er wel één nodig als je wil leren draaien. Er zijn heel wat verschillende draaischijven op de markt. Weet dat de keuze van een draaischijf heel persoonlijk is. Kies er dus een uit die bij jou past.
Bekende merken zoals Shimpo, Roderveld, Brent of Rohde produceren kwalitatieve draaischijven. Een goed model kost algauw €1000. Ga je goedkoper boet je meestal in op kwaliteit. Weet dat je in sommige keramiekzaken draaischijven kan huren of testen. Zo weet je welk type bij je past voor je een grote aankoop doet.
Er zijn elektrische draaischijven en schopschijven, vaste en tafelmodellen,… Zie je door de bomen het bos niet meer, lees dan het artikel over ‘pottenbakken met een draaischijf’.
Een oven
Een keramiekoven lijkt in niks op de oven die in je keuken staat. Om klei te bakken, heb je temperaturen van boven de 1000°C nodig. Een speciale keramiekoven, dus. Er zijn ovens die werken op elektriciteit, hout of gas.
Een hout- of gasoven gebruikt een vlam die je kan reduceren. Handig wanneer je glazuren met ijzer of koper wil laten oxideren en van kleur doen veranderen. Met een elektrische oven lukt dit niet, of toch niet gemakkelijk.
De meeste pottenbakkers bakken hun werk in een atelier en hebben dus geen eigen oven. Ovens zijn namelijk enorm duur in aankoop. Wil je toch een oven aanschaffen, zorg dan zeker voor de juiste aansluitingen en de types keramiek die je wil bakken. Porselein heeft bijvoorbeeld hogere baktemperaturen nodig dan steengoed.
Zoek je een bakadres in je buurt, surf dan zeker naar het kaartje met ateliers.
Een goede beginnerscursus
Alle YouTube video’s en blogartikels ten spijt, wie de kneepjes van pottenbakken onder de knie wil krijgen, investeert in een goede cursus. Er zijn verschillende ateliers die beginnerscursussen aanbieden. Bij de Cursist vind je verschillende online videocursussen. De beginnerscursus heet ‘Van Klei tot Kom‘.
Een ervaren docent
Een goede docent is niet enkel zelf getalenteerd. Hij of zij weet zijn of haar kennis ook goed door te geven. Het is niet omdat iemand goed is in keramiek, dat hij of zij ook goed is in lesgeven. De docenten van De Cursist zijn getalenteerde keramisten en pottenbakkers met bakken ervaring en expertise, en het zijn daarnaast ook steengoede lesgevers.
Zo’n goede docent is bijvoorbeeld Françoise Busin, de docent van de beginnerscursus Van Klei tot Kom. Volgens Françoise kan je niet mislukken als je met aandacht en met goesting de juiste stappen volgt, veel oefent en vooral veel plezier beleeft aan de klei. “Het lukt bij iedereen, behalve bij diegenen die ermee stoppen voordat het lukt.”
De voordelen van een online cursus pottenbakken
Online leren pottenbakken? Dat kan zeker! De cursussen van De Cursist zijn er voor elk niveau: van beginner tot gevorderde. Onze online cursussen bieden zelfs enorm veel voordelen:
Je volgt de videocursus wanneer je wil, op het moment dat het jou past.
Komt er iets tussen? Zet de video op pauze en je docent wacht geduldig tot je weer tijd hebt om de les op te pakken. Heb je veel tijd? Verslind dan enkele lessen achter elkaar. Zo flexibel is het! Je hebt bovendien levenslang toegang tot de volledige cursus.
De videolessen focussen op de handen van de docenten.
Zo kan je zien hoe zij het doen. Wil je het nog eens zien? Spoel dan de video terug. De handelingen op een trager tempo bekijken? Ook dat kan. Zet dan de afspeelsnelheid minder. Je zit altijd op de eerste rij.
De online cursussen zijn duidelijk gestructureerd.
Elke cursus werkt volgens een duidelijke logica. Ze starten bij de basiskennis en -handelingen en eindigen met een afgewerkt werkstuk. Elke cursus is aangepast aan een bepaald niveau. Je leest er meer over op de afzonderlijke cursuspagina’s.
Je krijgt online ondersteuning.
Sommige cursussen hebben een besloten Facebookgroep waarin je je vragen stelt. Bij andere cursussen horen live online vragensessies op regelmatige tijdstippen waar je met je vragen terechtkan. In deze groepen of in de sessies toon je je werk, vraag je feedback en stel je elke vraag die je hebt over wat je in de cursussen leert. Zo kan je snel verder mocht je op een bepaald moment vast komen te zitten.
Klaar om te beginnen pottenbakken?
Nu je alle basisinformatie hebt, is de stap naar zelf pottenbakken een heel stuk kleiner geworden.
Ben je klaar voor de volgende stap?
Ontdek de beginnerscursus Van Klei tot Kom
Een complete draaicursus voor beginners
Download de beginnersgids
Al je vragen over keramiek beantwoord
