De belangrijkste pottenbakkers benodigdheden
Wie aan pottenbakken denkt, denkt meteen aan een draaischijf en een keramiekoven. Het zijn twee belangrijke benodigdheden om te pottenbakken. Weliswaar met een stevig prijskaartje. Doe daarom zeker je research vooraleer je je bankrekening plundert.
1) Een pottenbakkersdraaischijf
Keramiek maken kan zowel met als zonder draaischijf. Ga je voor pottenbakken, is een draaischijf een vereiste. Draaischijven bestaan er in allerlei formaten, analoog of elektrisch. Sommige zijn instapmodellen, andere zijn ontwikkeld voor de gevorderde keramist.
Daarnaast bestaan er draaischijven met een los pedaal of een vast pedaal, gemaakt uit plastic, aluminium en zelfs gietijzer. Maar ook tafelmodellen of op zichzelf staande draaischijven. Welke draaischijf je ook kiest, pas je keuze aan aan jouw persoonlijke voorkeur.
Heb je besloten dat je van pottenbakken je hobby wil maken, koop je best een draaischijf van een gekend merk. Geliefde merken van keramisten zijn Shimpo, Rohde, Roderveld en Brent.
De prijzen van draaischijven variëren enorm. De gemiddelde prijs van een goed model is zo’n 1.000 euro. Zie je een draaischijf te koop voor heel wat minder, is het waarschijnlijk niet zo’n goede draaischijf. Een slecht afgestelde of gemaakte draaischijf kan zelfs gevaarlijk zijn. Een draaischijf is dus een grote investering. Maar eentje waar je jaren plezier aan beleeft!
2) Een pottenbakkers oven
Was je van plan om je eerste werkjes te bakken in de oven in je keuken? Dan hebben we één goed advies voor je: doe het niet! Een gewone keukenoven is niet geschikt om je keramiek in te bakken. Klei heeft veel hogere temperaturen nodig. Die bereik je enkel een specifieke keramiekoven.
Er bestaan verschillende soorten ovens: gasovens, elektrische ovens en zelfs houtovens. Het voordeel van een hout- en gasoven is dat je kan spelen met de zuurstoftoevoer. Handig wanneer je specifieke keramiek technieken wil toepassen.
Verder zijn er nog verschillen in grootte, in de maximale temperatuur, maar ook in type aansluiting. Een elektrische oven sluit je aan op het elektriciteitsnet, terwijl je voor een gasoven een gasaansluiting nodig hebt. De maximale temperatuur is belangrijk als je bijvoorbeeld porselein wil bakken. Porselein heeft een oven nodig die hogere temperaturen aankan dan bijvoorbeeld steengoed.
Net als een draaischijf is en keramiekoven een enorme investering. Veel particulieren en ateliers bieden tegen betaling hun oven aan om jouw werk in af te bakken. We stelden een handig overzicht samen van ateliers en particulieren die hun keramiekoven ter beschikking stellen.
Pottenbakkers benodigdheden die je in huis hebt
Je hoeft zeker niet telkens naar een atelier te gaan als je wil pottenbakken. Thuis keramiek maken lukt even goed. Wat met al dat pottenbakkersmateriaal dan? Wedden dat je al heel wat benodigdheden in huis hebt?
1) Emmer
Hou altijd een emmertje water bij de hand. Je klei mag immers niet uitdrogen en daarom maak je de klei regelmatig nat.
2) Spons
Als je te veel water toegevoegd hebt, is een spons het ideale instrument om het water weg te vegen.
3) Houten plank zonder coating
Een houten tafel of plank zonder coating is interessant om op te werken met klei. Gebruik je een tafel met coating zal je klei aan je tafel blijven kleven.
4) Meetlat
Het is belangrijk om je werkstuk goed af te meten, zeker als je een serie maakt. Hou ook rekening met de krimp van de klei tijdens het bakken. Hiervoor komt ons meetmaatje ook van pas. Dat meetmaatje download je hier.
5) Ijzeren spatel
Een ijzeren spatel gebruik je om je werkstuk van de draaitafel te wippen.
6) Keukenweegschaal
Om met de juiste hoeveelheid klei te starten, weeg je je klomp klei goed af. De hoeveelheid klei die je gebruikt, hangt af van wat je wil maken. Neem je te veel klei, kan je het niet meer de baas tijdens het kneden. Neem je te weinig klei, krijg je er amper grip op. Ook als je een serie maakt, is afwegen heel belangrijk.
7) Plastic folie of plastic zakken
Als je wil vermijden dat je werkstuk (verder) uitdroogt, dek je het af of wikkel je het in plastic folie. Zo krijg je meer tijd om je werkstuk later af te werken.
8) Oude handdoek
Wie met klei werkt, maakt z’n handen vuil. Keramiek is dus zeker geen ‘propere’ hobby. Een oude handdoek is ideaal om je vuile handen aan af te vegen.
9) Schaar
Om een verse pak klei te openen, gebruik je een schaar. Een gewone keukenschaar is meer dan voldoende.
10) Oude bankkaart
Met een platte, dunne kaart – zoals een bankkaart – geef je je klei vorm. Ook voor sommige decoratietechnieken (zoals fijne lijntjes of groeven) komt een oude bankkaart goed van pas.
Pottenbakkers benodigdheden om aan te kopen
Uiteraard heb je niet alle benodigdheden in je voorraadkast liggen. Naast een draaischijf en keramiekoven – die je in ateliers kan gebruiken – zijn er enkele materialen die je wel best aanschaft als je je wil verdiepen in keramiek en pottenbakken.
1) Snijdraad
Een stuk klei snijd je af met een snijdraad. Daarnaast gebruik je een snijdraad om je werkstuk uiteindelijk van de draaischijf te halen. Je kan er eentje kopen of zelf maken met behulp van een nylondraad en twee rondelletjes.
2) Snijnaald
Een snijnaald is multi-inzetbaar: je gebruikt het bij het testen van je bodem, bij het corrigeren van de rand tijdens het draaien en bij het aanbrengen van delicate versieringen.
3) Afdraai-ijzer of -houtje
Als je begonnen bent aan het afdraaien en je de basis van je werkstuk proper maakt, is een afdraai ijzer of -houtje heel handig. Als je er geen hebt, gebruik je een spatel.
4) Mirette(s)
Deze fijne instrumenten gebruik je bij tal van technieken. Ook bij het afdraaien en proper maken, komen ze goed van pas. Zorg bij voorkeur voor minimum twee mirettes met verschillende profielen.
5) Ijzeren lomer
Een lomer gebruik je om mooie curves te maken.
6) Krompasser
Wanneer je een serie draait, is het belangrijk dat alle stukken even groot zijn. Als je liever niet alles met de hand opmeet, gebruik je een krompasser. In enkele ogenblikken weet je of je kommen of schaaltjes even groot zijn.
7) Glazuur
Er bestaan tal van soorten glazuur. Je kan je eigen glazuur maken, al is het als beginner gemakkelijker om te kiezen voor een kant-en-klaar glazuur. Let er wel op dat het glazuur past bij de temperatuur waarop je gaat bakken.
Wie wil leren glazuren, vind de glazuurcursussen van De Cursist vast interessant!
8) Glazuurborstel
Glazuur breng je op heel wat verschillende manieren aan. Een van de meest eenvoudige manieren is met een glazuurborstel.
Leuk om te hebben
Om de verschillende technieken toe te passen op je keramiek, komen de volgende benodigdheden ook goed van pas:
1) Een mal
Een mal van pas als je keramiek wil maken zonder draaischijf. Afhankelijk van het soort mal volg je de vorm door je klei er tegenaan te drukken of in te gieten.
2) Keramisch potlood
Met een keramisch potlood maak je tekeningen op je keramiek. In tegenstelling tot gewoon potlood, blijft de tekening ook na het bakken zichtbaar.
3) Sgraffito-pen
Met een sgraffito-pen verwerk je heel dunne lijntjes in je werkstukken. Met de pen kras je gemakkelijk de bovenste kleilaag van je werk weg.
Raak je er maar niet aan uit welke draaischijf voor jou geschikt is? Heb je advies nodig rond welk materiaal je nodig hebt om te starten met keramiek? Neem gerust contact op. We helpen je graag verder!
