Zelf pottenbakken? Dat leer je zo!

Ik ben altijd al fan geweest van handgemaakte dingen zoals een vaas, een schaaltje of een koffiemok. Zo heb ik een schat aan verschillende handgemaakte dingen in mijn keuken. Een echte ratatouille van stijlen en motieven. Niets dat echt bij elkaar past maar toch een prachtig geheel vormt. Toen ik ontdekte dat ik ook zelf kon pottenbakken, ging er een wereld voor mij open.
Foto van Nele Ostyn
Nele Ostyn

Eeuwige cursist.

Zelf koffiemokken draaien

Een koffietje net na het ontwaken? Daar zeg ik nooit nee tegen. Als een koffieleut pur sang nip ik gretig aan dat zwarte goud uit één van mijn zelfgemaakte mokken. Die selectie maakt mijn ochtendritueel nog leuker. En het vergroot mijn liefde voor het pottenbakken. Zelf pottenbakken is gewoonweg geweldig. Je servies is helemaal zoals jij het wil én het bestaat enkel uit unieke stukken. 

Het lijkt een heel karwei, dat pottenbakken. Gemakkelijk is het inderdaad niet, maar het loont! De truc zit erin om te beginnen bij het begin en te ontdekken wat je ligt. Zo waagde ik me in het begin aan koffiemokken maken met een mal. Dat is een soort vorm die je bekleedt met klei. Daarna kwam daar nog een mooi oortje aan en voilà: een pracht van een koffiemok was geboren. Dus ja: ook zonder draaischijf en geavanceerde vaardigheden kan je perfect keramiek maken. 

Ik botste uiteraard al snel op de limieten van keramiek maken met een mal. De volgende stap in mijn pottenbakverhaal was een basiscursus volgen om te leren keramiek maken met de draaischijf. Tijdens die cursus verdiepte ik me ook in het begrijpen van keramiek. Al die basislessen verzamelde ik in de blog Wat is keramiek?

Kriebelt het om zelf te pottenbakken? Download dan de beginnersgids van De Cursist!

Tips voor een zelf-pottenbakken-blitzstart

Heel wat van je favoriete gebruiksvoorwerpen kan je zelf maken uit keramiek. Kijk eens even rond in de kamer waar je nu bent. Welke voorwerpen zou jij zelf willen creëren uit klei? Qua vormen zijn er weinig limieten. Het enige wat je nodig hebt, is wat materiaal en enkele basisvaardigheden. Wees gerust: als je jezelf de tijd geeft en begint bij het begin, is het helemaal niet zo moeilijk als je denkt. Het is een kwestie van oefenen, bijschaven en bijleren. Maar hoe begin je zelf te pottenbakken? Een overzicht!

1) Wat wil je maken?

Sta eerst stil bij wat je precies wil maken. In de wereld van de keramiek zijn de mogelijkheden eindeloos. Kies je voor een mooi servies? Liever een serie grote schalen? Een gieter? Botervlootje? Bloempot? Er bestaan eindeloos veel vormen. Laat je inspireren door je omgeving of laat je inspireren door onze blogs over vormen

Een koffiekopje van keramiek met boeken op de achtergrond

2) Kies een goed type klei

Nu je weet welke vorm je wil creëren, kies je de klei die het best bij deze vorm past. Voor een koffiemok zal je bijvoorbeeld eerder porselein kiezen en voor een bloempot dan weer steengoed. 

Meer informatie over de verschillende types klei vind je in dit artikel of in de beginnersgids van De Cursist. 

3) Zelf pottenbakken: met of zonder draaischijf?

Pottenbakken zonder draaischijf
Eens je je vorm en klei hebt gekozen, stelt de vraag zich of dat met of zonder draaischijf zal gebeuren. Voor kleine objecten kies je er sneller voor om keramiek te maken zonder draaischijf. Dat is een vrij eenvoudige methode: je begint met een klein stukje klei en je vormt de klei door middel van druk en warmte van je handen. Een andere optie waarvoor geen draaischijf nodig is, is het werken met een mal.

Pottenbakken met draaischijf
Deze methode is ideaal voor symmetrische en ronde objecten. De grootte van het werkstuk speelt geen rol bij pottenbakken met een draaischijf. Toegegeven: werken met een draaischijf is iets moeilijker dan met de hand, maar het is oh zo leuk!

Als je wil leren pottenbakken of je niveau wil opkrikken, is een draaischijf een grote meerwaarde. Meestal wordt er gekozen om keramiek te maken met de elektrische draaischijf, maar een schopschijf is een even goede optie. Een draaischijf koop je zelf aan of je maakt gebruik van een draaischijf in een atelier. Er bestaan ook tafelmodellen die je op tafel plaatst. Je kiest dus het type draaischijf uit die het best bij jou past.

Zorg er zeker voor dat je draaischijf op de juiste hoogte staat. Als die te hoog of te laag staat, zorgt dit vroeg of laat voor rugklachten. De juiste hoogte hangt af van je lengte, lichaamsbouw, wat je wil maken en je persoonlijke voorkeur. Wil je precies weten hoe hoog je draaischijf moet staan, lees dan dit artikel.   

Daarnaast vraag je je misschien af in welke richting je draait met de draaischijf. Ook dat hangt van veel factoren af en heeft ook een beetje te maken met je persoonlijke voorkeur. Ook daarover hebben we een artikel voor je: in welke richting moet je draaischijf draaien? 

Keramiek maken met een draaischijf is uitdagend, maar ook relaxerend. Het is als het ware een vorm van mediteren: met je handen in de klei en aan niets anders denken. Voelen, vormen en opbouwen. In dit filmpje valt je meteen op hoe fijn het is om de klei te zien draaien.

Een close-up van een vrouw aan de draaischijf terwijl ze een hoge pot optrekt tot aan het meetmaatje
Een vrouw aan de draaischijf in het keramiekatelier tijdens het optrekken van klei

4) Keramiek laten bakken

De laatste stap is het bakken van je werkstuk in een keramiekoven. Dat bakken doe je niet in eender welke oven. Je hebt een speciaal exemplaar nodig om je keramiek te laten afbakken. Dat doe je in je eigen keramiekoven als je die hebt of je zoekt een adres waar je je keramiek kan laten afbakken. 

Er bestaat ook zelfdrogende klei die niet in de oven moet. Met die zelfdrogende klei kan je werkstukken maken zonder oven, want de klei droogt namelijk vanzelf. Let wel: deze klei is vooral geschikt voor kleinere werkstukken en dus niet voor grotere projecten. Het is eigenlijk ook geen keramiek.

Zelf pottenbakken in je eigen werkplaats

Is het je droom om thuis te pottenbakken? Dat kan! Je hebt daarvoor verschillende typische pottenbak-benodigdheden nodig en eventueel een draaischijf. Ook een goede cursus is een grote meerwaarde. Zeker als je net start met je pottenbakavontuur of specifieke vaardigheden wil leren. Op deze website vind je online cursussen voor verschillende niveaus. De cursussen bestaan uit videomateriaal, tekst en pdf-documenten die je haarfijn uitleggen hoe je je vaardigheden met klei kan opbouwen.

Voor je aan de slag gaat met pottenbakken in je eigen woning, zorg je er best voor dat je een eigen plekje hebt. Je eigen werkplaats hoeft niet groot te zijn, maar er moet wel een draaischijf, werktafel en eventueel een keramiekoven in passen. 

Zelf pottenbakken via een cursus

Je vraagt je misschien af of je zonder voorkennis kan pottenbakken of je beter investeert in een goede cursus. Toegegeven, er staan gigantisch veel filmpjes online met tips en voorbeelden. Die zijn enorm inspirerend maar hebben geen enkele structuur. Voorbeeldfilmpjes leggen ook niet alles uit wat je moet weten om met succes je eerste werkstuk te maken. Wat ik heb geleerd uit mijn pottenbakavontuur is dat een goede structuur en duidelijke instructies je leerproces eenvoudiger en prettiger maken.

Er bestaan ook zeer goede handboeken om te leren pottenbakken. Heel handig om een basiskennis keramiek mee op te bouwen. Wat je in zo’n boek niet vindt, zijn de cruciale bewegingen die je in video wel kan zien. In videocursussen zoals die van De Cursist volg je de handen van de docent en krijg je er meteen alle belangrijke informatie en tips bij. 

De reden waarom we online cursussen heb ontwikkeld, is omdat die het beste van alle werelden combineren: een logische structuur, de mogelijkheid om cruciale bewegingen op video te tonen, duidelijke instructies en een goede docent. Je leert dus alles wat je moet weten om zelf te pottenbakken via modules en lessen die starten van de basis. En je leert bovendien van meester-keramisten hoe je je handen moet zetten en wat de valkuilen zijn.

Zelf pottenbakken is dus zeker geen onbegonnen werk. Integendeel: het is eenvoudiger dan je denkt. En het is vooral heel plezant. Met een cursus zal je sneller vooruitgang boeken en de handelingen meteen op de goede manier uitvoeren. Met een beter resultaat als gevolg. Dus waar wacht je nog op? Neem zeker een kijkje op de cursuspagina en wie weet sta jij aan het begin van een keukenkast vol zelfgemaakte kommen, schalen, borden, mokken en zoveel meer. 

Heb je zin gekregen om zelf te pottenbakken? Wil je bijleren over klei en keramiek? Snuister dan in de online cursussen van De Cursist!

Deel dit bericht
Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Email

Heb je zin gekregen om zelf te pottenbakken? Wil je bijleren over klei en keramiek? Snuister dan in de online cursussen van De Cursist!

Bekijk het aanbod van online cursussen en duik met je handen in de klei!

Ontdek hier meer blogs

cursist schaakbord
Vormen
Nele

Schaakbord en -stukken

Schaak, dammen, backgammon… Een handgemaakte bordspel, dat is pas eens een origineel project!

densiteitsmeter in glazuur
Artikels
Nele

Hoe meet je de densiteit van glazuur?

Als je een glazuur aanmaakt met een aangekochte poedermix ga je rekening moeten houden met de densiteit om goede glazuurresultaten te bekomen. In dit artikel leggen we uit hoe je

starten met keramiek gratis ebook

Download
gratis e-book

Starten met keramiek

Een handige PDF van 27 pagina’s met alles wat je moet weten om te starten met pottenbakken, klei en keramiek. Geef je gegevens hieronder in en je krijgt de gids onmiddellijk in je mailbox. Daarmee schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief vol keramiek-lekkers.