Waarop moet je letten als beginner?
Laat je niet overweldigen door het grote aanbod klei in de keramiekzaak. Toegegeven, met al die termen als chamotte, effectklei, porselein en steengoed zou je als beginner snel je weg verliezen. Wij maken je graag wegwijs in de wereld van de klei. Zo ben je in geen tijd klaar om te kneden, te boetseren of te draaien!
De eigenschappen van klei
Elke kleisoort heeft zijn eigenschappen. Deze kenmerken bepalen voor een groot deel hoe je afgewerkt werkstuk eruit zal zien. Ze hebben ook een invloed op de sterkte en de waterdichtheid van je creatie. Ze bepalen hoe werkbaar een kleisoort is. Alle eigenschappen waar je best rekening mee houdt bij aankoop van klei, vind je hieronder samengevat.
Onthoud vooral dit: de keuze voor een bepaalde klei hangt af van wat jij persoonlijk fijn vindt, wat je voor ogen hebt en of je een draaischijf gebruikt. Door te experimenteren, kom je te weten welke klei jou goed ligt.
Plasticiteit
Plasticiteit heeft te maken met de zachtheid en werkbaarheid van de klei. Een plastische klei is eerder zacht, eenvoudig bewerkbaar en behoudt gemakkelijk z’n vorm. De keuze voor een minder plastische klei betekent dat je harder moet werken om de klei vorm te geven. Als beginner kies je dus beter voor een plastische kleisoort.
Sterkte
De sterkte bepaalt hoeveel gewicht je werkstuk kan dragen. Zeker als je een groter werkstuk maakt, is de sterkte van de klei belangrijk. Te zwakke klei gebruiken voor een groot stuk zorgt ervoor dat je werkstuk ineen kan zakken.
Sommige kleisoorten bevatten chamotte. Dat zijn kleipartikels die gebakken en vermalen zijn. Hoe meer chamotte in de klei, hoe sterker de klei is en hoe minder krimp je mag verwachten.
Waterabsorptie
Over het algemeen bevat klei zo’n 20% water. Dat vocht begint te verdwijnen van zodra de klei in aanraking komt met de lucht. Om de klei vochtig en werkbaar te houden, voeg je regelmatig wat water toe. Weet ook dat de ene kleisoort meer water vraagt dan de andere.
Textuur
Sommige kleisoorten hebben eerder een ruwe textuur, andere zijn dan weer glad. Kleisoorten met veel, of grove chamotte zijn veel ruwer dan kleisoorten met een fijne chamotte of helemaal geen chamotte.
De keuze hangt af van wat je voor ogen hebt en of je al dan niet werkt met een draaischijf. Op de draaischijf kies je best voor een klei met fijne chamotte, anders schuurt de klei teveel aan je handen tijdens het draaien.
Precies weten hoeveel je klei zal krimpen? Download dan ons meetmaatje.
Drie categorieën van klei
In de keramiekzaak vind je over het algemeen drie categorieën van klei: aardewerk, steengoed en porselein. De keuze voor een bepaalde categorie hangt af van wat je gaat maken. Deze categorieën hebben elk verschillende eigenschappen.
Aardewerk
Steengoed
Porselein
Plasticiteit
Vrij plastisch
Plastisch
Minder plastisch
Sterkte
Niet sterk
Sterk
Heel sterk, maar vervormt of barst snel in de oven
Waterabsorptie
Waterdoorlatend
Heeft niet veel water nodig
Heeft veel water nodig
Textuur
Bepaald door de toegevoegde chamotte
Bepaald door de toegevoegde chamotte
Weinig onzuiverheden
Voor beginners?
Ja
Ja
Neen
Twijfel je over welke klei te kiezen voor je eerste of volgende werkstuk? Kies dan voor aardewerk of steengoed. Dat zijn twee eenvoudige kleisoorten die ideaal zijn voor beginners.
Wat lees je op het etiket?
Op het klei-etiket vind je over het algemeen:
- Het type klei
- De aanwezigheid van chamotte en zo ja, hoeveel chamotte en de textuur ervan
- De kleur van de klei na de eerste en de tweede bak
- De baktemperatuur van de klei
Meer weten over klei?
Download dan onze gratis beginnersgids. Of duik in onze beginnerscursus keramiek en leer in enkele weken een serie kommen, bekers, schaaltjes en tassen draaien.
