Keramiek maken zonder draaischijf: knijpvormen

Wie keramiek hoort, denkt al snel aan een pottenbakkersschijf. Maar er zijn ook heel wat andere manieren om een prachtig werkstuk uit je klei te toveren. Er zijn bijvoorbeeld heel wat handopbouwtechnieken waarvoor je echt enkel je handen en je klei nodig hebt. Hieronder nemen we één zo’n techniek onder de loep: knijpvormen.
Foto van Nele Ostyn
Nele Ostyn

Eeuwige cursist.

Het is een heel intuïtieve techniek waarbij je eigenlijk niet meer of minder doet dan de klei in de juiste vorm knijpen. Men spreekt ook wel eens van een ‘knijppotje’ of ‘duimpotje’. Klinkt simpel, maar wie al eerder met klei aan de slag is gegaan, weet maar al te goed dat de klei niet altijd doet wat je wil. Het vergt de juiste voeling met de klei. Hoe begin je eraan?

Stap 1: Maak een bol

Neem een stuk klei en rol het in je handpalm tot een gladde bol. Qua hoeveelheid klei mik je op een bol klei ongeveer de grootte van een appel of een tennisbal.

Stap 2: Maak een opening

Hou de bol klei in je ene hand en duw met de duim van je andere hand in het midden van de bol. Je kan ook met twee duimen tegelijk duwen, maar met één duim heb je meer controle. Blijf duwen tot er een laag klei van ongeveer een vingerdikte overblijft tussen je duim en de palm van je ondersteunende hand.

Man met hand op bol klei vormen maken in handopbouw
Man duwt met duim in bol klei vormen maken in handopbouw

Stap 3: Vorm de wanden

Nu is het tijd om te beginnen knijpen. Gebruik daarvoor niet je vingertoppen, maar enkel je duim en de lengte van je wijsvinger. Je kan kiezen of je werkt met je duim aan de binnenkant en je vingers aan de buitenkant, of omgekeerd. Probeer beide opties eens uit en kies wat voor jou het makkelijkste werkt.

Vorm al knijpend rondom rond een wand van gelijkmatige dikte. Blijf knijpen tot de klei ongeveer een vinger dik is. Heb je de gewenste vorm? Werk dan de wanden af door ze zo vlak mogelijk te maken. Je kan dit gewoon met je vingers en eventueel wat water doen, of je kan ook een lomer gebruiken.

Man met handen op rand van afgewerkt nat kommetje vormen in handopbouw

Stap 4: Vorm de bodem en de rand

Nu heeft je pot nog een bodem nodig, zodat hij stabiel kan staan. Tik je pot zachtjes tegen een oppervlak, tot je een vlakke bodem krijgt. Zorg er opnieuw voor dat de bodem mooi glad is. Wil je dat je pot een voet heeft? Dan kan je onder deze bodem rondom rond een kleirol toevoegen. Zorg dan wel dat je de kleirol goed bevestigt aan de bodem.

Om de bovenrand van je pot af te vlakken kan je dezelfde methode gebruiken als voor de bodem. Een andere optie is om aan te duiden op je pot waar je de rand wil hebben, en dan de overtollige klei erboven te verwijderen met een schraper of een mes.

Stap 5: Laat je werkstuk drogen en werk af

Knijppotten hebben niet altijd een volledig gelijkmatige dikte. En dat betekent dat ze misschien niet volledig gelijkmatig zullen drogen. Als je het risico op barsten wil beperken, kan je het droogproces vertragen door je werkstuk losjes in plastic af te dekken. Open het plastic vervolgens beetje bij beetje, om zo meer lucht binnen te laten.

Is je werkstuk volledig droog? Dan kan je het afwerken en bakken hoe je wil. En nu tijd voor een handmassage, want dat hebben je duimen en vingers wel verdiend!

Smaakt dit naar meer? Er zijn nog veel meer handopbouwtechnieken om mee aan de slag te gaan. Zo schreven we eerder al over bouwen met kleirollen en bouwen met kleiplaten. Misschien ook iets voor jou?

Deel dit bericht
Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Email

Verschillende handopbouwtechnieken leren?

Bekijk het aanbod van online cursussen en duik met je handen in de klei!

Ontdek hier meer blogs

cursist schaakbord
Vormen
Nele

Schaakbord en -stukken

Schaak, dammen, backgammon… Een handgemaakte bordspel, dat is pas eens een origineel project!

densiteitsmeter in glazuur
Artikels
Nele

Hoe meet je de densiteit van glazuur?

Als je een glazuur aanmaakt met een aangekochte poedermix ga je rekening moeten houden met de densiteit om goede glazuurresultaten te bekomen. In dit artikel leggen we uit hoe je

starten met keramiek gratis ebook

Download
gratis e-book

Starten met keramiek

Een handige PDF van 27 pagina’s met alles wat je moet weten om te starten met pottenbakken, klei en keramiek. Geef je gegevens hieronder in en je krijgt de gids onmiddellijk in je mailbox. Daarmee schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief vol keramiek-lekkers.