Als je net begint met keramiek, heb je misschien al gehoord over de ‘densiteit’ van glazuur. Maar wat betekent dit precies? De densiteit, of dichtheid, van glazuur verwijst naar de hoeveelheid glazuurdeeltjes tegenover de hoeveelheid water. In eenvoudige termen: het is de verhouding tussen de hoeveelheid glazuurpoeder en water in je mengsel. Als je zelf een glazuur aanmaakt op basis van een aangekochte poedermix moet je hier rekening mee houden om goede glazuurresultaten te bekomen.
Waarom is de juiste densiteit belangrijk?
De juiste densiteit van je glazuur is cruciaal om verschillende redenen. Het bepaalt namelijk de dikte van de glazuurlaag op je werk, hoe goed de glazuur hecht aan de scherf, en het kan invloed hebben op hoe de glazuur smelt en vloeit tijdens de stook. Je begrijp dat het dus het eindresultaat van je werk sterk kan beïnvloeden.
Hoe meet je de densiteit van glazuur?
Met een densiteitsmeter:
Allereerst is het belangrijk pas te meten als je aangemaakte glazuur minstens 24 u heeft gestaan. De grondstoffen in de poedermix absorberen water. Dat heeft tijd nodig, en kan de dichtheid beïnvloeden.
Er zijn verschillende manieren om de densiteit van je glazuur te meten, maar een van de meest gebruikte methoden is met een densiteitsmeter, ook wel een hydrometer genoemd. Zo’n denisteitsmeter kan je kopen in de keramiekwinkel.
Zo ga je te werk:
- Meng je glazuur goed door
- Vul een hoge cilinder of maatbeker met je glazuurmengsel
- Laat de densiteitsmeter voorzichtig in de glazuur zakken
- Wacht tot de meter stabiel is en lees de waarde af waar het vloeistofoppervlak de schaal kruist
De meeste keramische glazuren hebben een densiteit tussen 1.45 en 1.65 gram per milliliter. Maar het ideale getal kan variëren afhankelijk van je specifieke glazuur en toepassing.
Zonder densiteitsmeter:
Zelfs als je (nog) geen densiteitsmeter hebt, kan je toch de densiteit meten.
Onze docente Caroline van de cursus Glazuren aanmaken en aanbrengen doet het zo:
- Meng je glazuur goed door
- De dichtheid van water = 1
Dus de dichtheid van glazuur is meer dan 1, de grondstoffen zijn ‘zwaarder’ - Zet een maatbeker op je weegschaal en zet op ‘0’
- Giet 1 liter glazuur in je maatbeker
- Wat is het gewicht? Tussen 1.450 en 1.650 gram is dus goed.
Let wel, beide manieren zijn niet absoluut accuraat. Het belangrijkste is dat jij consequent dezelfde methode toepast, en dat jij dus goed weet hoe je je glazuur moet aanmaken om consequente resultaten te behalen. Een andere maatbeker bijvoorbeeld kan weer andere resultaten opleveren. Je zou de meting ook kunnen doen met een spuitje of een maatcilinder om preciezer te werken.
Tips voor het aanpassen van de densiteit
Heeft je glazuur een te hoge of te lage dichtheid? Geen zorgen, je kunt de densiteit aanpassen:
- Dichtheid te hoog? Voeg voorzichtig kleine hoeveelheden water toe; meng goed en meet opnieuw.
- Dichtheid te laag? Laat het glazuur een dag staan, en giet dan wat water af. Meet opnieuw en pas aan tot de densiteit goed is.
Onthoud: het is altijd beter om in kleine stapjes aan te passen en regelmatig te testen!
Het begrijpen en beheersen van de densiteit van je glazuur is een belangrijke vaardigheid voor elke keramist. Met wat oefening en geduld zul je merken dat je meer controle krijgt over je glazuurresultaten. Experimenteer, maak aantekeningen en vooral: geniet van het proces!
