De naam zegt het al: je bouwt je werkstuk op uit klei die je tot lange rollen hebt gevormd. Het is een erg oude techniek, waarmee onze voorouders eenvoudig handige potten konden maken. Maar je kan er ook grotere, complexe kunstwerkjes mee creëren, eens je de techniek in de vingers hebt. Laten we beginnen bij het begin: hoe maak je een eenvoudige pot met kleirollen?
Stap 1: Maak je kleirollen
Neem een stuk klei en rol het in je handpalm tot een gladde bol. Knijp erin tot het de vorm heeft van een klein worstje. Leg het worstje op je werkblad en rol het met je vingers of handpalmen heen en weer, zodat het steeds langer wordt.
Breng je handen telkens van binnen naar buiten en zorg ervoor dat je ook de uiteindes goed meeneemt. Idealiter is je kleirol ongeveer zo dik als je vinger. Strijk eventuele barstjes in de kleirol zoveel mogelijk weg.
Wil je alvast een voorraadje kleirollen maken voor je aan het opbouwen gaat? Dan is het beter om je afgewerkte rollen af te dekken met plastic. Zo kunnen ze niet uitdrogen. Of je kan er ook voor kiezen om je kleirollen telkens tijdens het bouwen te maken, wanneer je ze nodig hebt.
Stap 2: Maak je bodem
Voor een eenvoudige pot heb je niet alleen kleirollen nodig, maar ook een kleiplak die als bodem kan dienen. Rol je klei uit met een roller. Om zeker te zijn dat de plak een gelijkmatige dikte heeft, kan je bij het rollen gidsringen gebruiken, of je rolt je klei uit met aan weerszijden latjes van gelijke dikte.
Heb je een kleiplak van de gewenste dikte? Dan is het tijd om een cirkel (of een andere vorm) uit te snijden. Je kan hiervoor een glas, een kom, of een ander voorwerp gebruiken als template. Strijk eventuele barsten in de randen van je bodem weg en maak het oppervlak van je bodem zo egaal mogelijk.
Stap 3: Voeg de eerste kleirol samen met je bodem
Neem je eerste kleirol en drapeer hem voorzichtig langs de rand van je cirkel. Laat de uiteindes van de rol overlappen en snij de overtollige klei weg. Maak die snede telkens diagonaal, zo zullen de twee uiteindes beter aan elkaar hechten.
Nu je kleirol de juiste afmetingen heeft, moet je hem nog bevestigen aan de bodem. Dat kan op twee manieren. Een eerste manier is om krasjes te maken in zowel de rol als de bodem, op die plekken waar ze elkaar zullen raken. Voeg dan wat kleislib toe aan de bekraste delen en voeg samen. Een twee manier is om de klei van je rol onderaan tegen de bodem uit te smeren, met je duim of met een houten tool.
Stap 4: Bouw verder op met meer kleirollen
Herhaal de vorige stap met meer kleirollen tot je de gewenste hoogte hebt bereikt. Zorg er telkens voor dat je de nieuwe rol goed vasthecht aan de vorige, ofwel door te krassen en te bevochtigen, ofwel door uit te smeren. Zorg ervoor dat de wanden van je pot mooi glad zijn en er geen barstjes meer te zien zijn.
Stap 5: Laat je werkstuk drogen en werk af
Bij potten die uit kleirollen zijn opgebouwd, is er vaak heel wat variatie in de dikte van de wanden. Als je het risico op barsten wil beperken, is het beter dat de klei erg langzaam droogt. Om het droogproces te vertragen, kan je je werkstuk losjes in plastic afdekken. Open het plastic vervolgens beetje bij beetje, om zo meer lucht binnen te laten.
Eens je werkstuk volledig droog is, kan je het afwerken en bakken hoe je wil. En alvast nadenken over wat je volgende project wordt. En zo gaat de bal (klei) aan het rollen …
Smaakt dit naar meer? Er zijn nog veel meer handopbouwtechnieken om mee aan de slag te gaan. Zo schreven we eerder al over bouwen met kleiplaten en bouwen met knijpvormen. Misschien ook iets voor jou?
