De mens en keramiek: wat kunnen we van onze potten leren?

Keramiek zit in de lift. Meer en meer mensen ontdekken hoe leuk het is om met je handen in de klei te zitten, en achteraf je zelfgemaakte werkstuk te bewonderen.
Foto van Nele Ostyn
Nele Ostyn

Eeuwige cursist.

Het is een nieuwe trend, maar zeker geen nieuwe techniek. Want de mens maakt al duizenden jaren keramiek. En van al die handgemaakte potten kunnen we heel wat leren.

Connecties maken

Een eerste brok informatie die we uit een historisch stuk keramiek kunnen halen, is de leeftijd van de pot of scherf. Er bestaan heel wat technologieën, zoals koolstofdatering, waarmee we kunnen achterhalen wanneer een stuk klei gebakken werd. Daarnaast kunnen we ook de partikels in de klei analyseren, om te bepalen waar de klei vandaan komt.

Eens we de leeftijd en de herkomst kennen, kunnen we interessante connecties ontdekken. Als we vele potten gemaakt met klei uit Zuid-Frankrijk terugvinden in een Vlaams dorp, dan weten we bijvoorbeeld dat er druk handel werd gedreven tussen deze twee locaties, rond de tijd dat deze potten gebakken werden.

Zo’n connecties kunnen waardevolle inzichten opleveren, zeker als het gaat om locaties die veel verder van elkaar gelegen zijn. Zo zijn er onderzoekers die geloven dat groepen mensen uit Azië nog voor Columbus tot in Amerika zijn geraakt. En dat omdat er opvallende gelijkenissen zijn tussen de keramiek van deze groepen en de keramiek die op sommige Zuid-Amerikaanse sites werd teruggevonden. Bewezen is het niet, maar wie weet wat we in de toekomst nog ontdekken?

Inzicht in cultuur

De vorm en decoratie van keramiek kunnen ons ook heel wat leren over de samenleving waarin de keramist leefde. Zo weten we bijvoorbeeld dat in Romeinse tijden grote amforen werden gebruikt om uiteenlopende producten zoals wijn of olijfolie over grote afstanden te vervoeren. De versieringen op deze amforen bevatten vaak scènes die ons een blik bieden op het dagelijkse leven van die tijd.

Een ander voorbeeld is de opkomst van wabi-sabi in Japan omstreeks de 15de eeuw. Voor deze trend opkwam, gebruikte men zeer luxueus versierde theekommen met veel fijne details. Maar met de komst van wabi-sabi legde men meer en meer de nadruk op elegantie door eenvoud. En dat is duidelijk weerspiegeld in de keramiek van die tijd. De druk versierde theekommen maken geleidelijk plaats voor zeer eenvoudige exemplaren. Zo biedt keramiek een blik op wat er in deze periode leefde.

Amfora kan met twee oren

En in de toekomst?

De technieken, de tools en de trends zijn doorheen de eeuwen keer op keer veranderd, maar de basis van pottenbakken blijft hetzelfde. Die connectie tussen mens en klei zal er altijd zijn. En wie weet wat de mensen in de toekomst zullen denken van onze werkstukken?

Deel dit bericht
Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Email

Bijleren over klei en keramiek?

Bekijk het aanbod van online cursussen en duik met je handen in de klei!

Ontdek hier meer blogs

cursist schaakbord
Vormen
Nele

Schaakbord en -stukken

Schaak, dammen, backgammon… Een handgemaakte bordspel, dat is pas eens een origineel project!

densiteitsmeter in glazuur
Artikels
Nele

Hoe meet je de densiteit van glazuur?

Als je een glazuur aanmaakt met een aangekochte poedermix ga je rekening moeten houden met de densiteit om goede glazuurresultaten te bekomen. In dit artikel leggen we uit hoe je

starten met keramiek gratis ebook

Download
gratis e-book

Starten met keramiek

Een handige PDF van 27 pagina’s met alles wat je moet weten om te starten met pottenbakken, klei en keramiek. Geef je gegevens hieronder in en je krijgt de gids onmiddellijk in je mailbox. Daarmee schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief vol keramiek-lekkers.